Thermisch gemodificeerd hout: een duurzame keuze?

Door thermische modificatie wordt hout dat van nature niet duurzaam is, duurzamer gemaakt. De behandeling maakt dat (zacht)houtsoorten als Grenen en Vuren als gevelbekleding in de woningbouw gebruikt kunnen worden. Thermisch gemodificeerd hout zou milieuvriendelijk en beter bestand tegen schimmels zijn. Er wordt veelvuldig gesproken over de voordelen van de warmtebehandeling, maar over de nadelen is maar weinig bekend. In dit artikel laten we ons licht schijnen op de keerzijden van thermische houtmodificatie.

Wat is thermische houtmodificatie?

Thermische modificatie is een specifieke warmtebehandeling waarbij het hout voor een lange tijd wordt verhit tot circa 200 graden. De behandeling wordt ingezet om de eigenschappen van het hout te optimaliseren. De meest genoemde reden voor het inzetten van thermische houtmodificatie is de verlening van de levensduur van het hout.

Hoe gaat het thermisch modificeren van hout in z’n werk? Het verhitten gebeurt middels stoom in een ruimte met weinig zuurstof. Door de blootstelling aan de hoge temperaturen verandert de celstructuur van het hout. Harsen en andere extracten worden door de hoge temperatuur uit het hout verwijderd.

Een bijwerking van thermische houtmodificatie is de verandering in kleur. Na de warmtebehandeling kleurt het hout donkerder.

Welke houtsoorten kan men thermisch modificeren?

In principe lenen alle houtsoorten zich voor de warmtebehandeling. Het spreekt voor zich dat de ene houtsoort meer baat heeft bij de hittebehandeling dan de ander. Houtsoorten die van nature al zeer duurzaam zijn zoals Louro preto, Jatoba of Basralocus, hebben geen modificatie nodig. het modificatieproces wordt dan ook voornamelijk gebruikt voor zachthout met duurzaamheidsklasse 4-5.

Waarvoor wordt thermohout gebruikt?

Thermohout wordt voornamelijk gebruikt voor buitentoepassingen. Gevelbekleding is hier wellicht het meest populaire voorbeeld van. Thermisch gemodificeerd hout voor gevelbekleding is licht van gewicht en heeft een hoge isolerende werking. De houtdelen kunnen zowel horizontaal als verticaal op de gevel bevestigd worden.

De nadelen van thermisch gemodificeerd hout

Het is niet zonder reden dat men in bepaalde situaties kies voor thermisch gemodificeerd hout. Zo is het vaak relatief goedkoper dan tropisch hardhout en profiteert men van een lange levensduur van 20 tot 25 jaar. Het is goed om te weten dat het thermisch modificeren van hout niet alleen maar voordelen oplevert. Er kleven ook nadelen aan deze manier van bewerken. Zowel direct als indirect.

Een minder hoge druk-en-trekkracht

Thermische houtmodificatie zorgt ervoor dat de druk-en-trekkracht van het hout in verschillende richtingen afneemt. Alleen op het kopse vlak neemt de drukkracht iets toe. Concreet betekent dit dat het hout stijver en brosser wordt, met als gevolg dat het hout sneller kan beschadigen. Hierdoor is thermisch gemodificeerd hout niet geschikt voor vlonders en constructieve toepassingen.

Het proces is belastend is voor het milieu

Bij het uitvoeren van de warmtebehandeling wordt het hout voor een lange tijd verhit. Het hout wordt blootgesteld aan hoge temperaturen tot zo’n 200 ˚C . De exacte temperatuur verschilt per houtsoort. Er komen dan wel geen chemische middelen aan te pas, maar de grote hoeveelheid energie die gebruikt wordt, is in onze optiek niet milieuvriendelijk te noemen.

Modificatie vraagt ook soms om specifieke zachthoutsoorten die van heel ver moeten worden aangevoerd. Fraké en ayous uit Afrika zijn hier goede voorbeelden van. Enkele naaldhoutsoorten die voor dezelfde doeleinden of andere modificatie methoden worden gebruikt (zoals Radiata pine) komen uit Nieuw-Zeeland, Chili en Peru. Dat alles heeft een negatieve impact op het milieu. Met de keuze voor tropisch hardhout uit Zuid-Amerika of Afrika bent u onderaan de streep dus vaak duurzamer bezig, dan wanneer u de bovenstaande houtsoorten thermisch zou laten modificeren.

Minder brandbestendig

Thermische modificatie van hout is niet alleen belastend voor het milieu, maar heeft ook een negatieve impact op de brandbestendigheid. Verschillende onderzoeken laten zien dat thermisch gemodificeerd Vuren sneller wegbrandt dan hetzelfde hout dat niet is gemodificeerd. Pas als de vlam is verwijderd, worden er voordelen opgemerkt. Met andere woorden: het brandt sneller op maar is wel makkelijker te blussen. Let wel; het gaat hierbij om een vergelijking van dezelfde houtsoort. Vuren is een houtsoort die al uitermate goed brandt in vergelijking met tropisch hardhout bijvoorbeeld (Bron: BioRecources).

Er zijn veel tropische houtsoorten die een hoge stabiliteit en duurzaamheid hebben. Daarbij zijn deze meer brandbestendig dan gemodificeerd hout.

Creëert een homogeen bos

Ondanks dat vele houtsoorten zich voor thermische modificatie lenen, valt de keuze vaak op een select groepje naaldhoutsoorten en lichte loofhoutsoorten. Vanuit de natuur gezien is het beter om een hogere soortenrijkdom te hebben. Dit maakt het bos minder kwetsbaar voor bijvoorbeeld ziektes. Indien er een plaag uitbreekt in een homogeen bos, zal deze zich razendsnel verspreiden. Helaas is dit in de praktijk meermaals voorgekomen. Een aantal jaar geleden werd de fijnspar geteisterd door de Letterzetter; een klein kevertje die onder de bast kruipt en vervolgens hele gangen door het hout baant. de impact van deze schorskever was enorm. Complete bossen aangeplant met fijnspar zijn rechtstreeks de versnipperaar ingegaan, met als gevolg dat de prijs van vuren enorm steeg door het lage aanbod.

Er worden veel dezelfde soorten gebruikt voor het thermisch modificeren van hout. Dit kan leiden tot overexploitatie van bepaalde houtsoorten, met nadelige gevolgen voor de prijs van het hout.

In dit artikel vertellen we meer over waarom de keuze voor minder alledaagse houtsoorten zo belangrijk is.

Kies voor hout dat van nature duurzaam is

We kunnen stellen dat thermisch gemodificeerd hout zo zijn voordelen heeft, maar dat men de gewichtige nadelen niet over het hoofd moet zien. Tropisch hardhout heeft die extra bewerking niet nodig. Het hout is van nature sterk, heeft een lange levensduur en is ook duurzaam voor mens, dier en planeet. Tropisch hardhout uit gecertificeerde bossen is daarom nog altijd de beste keuze. Door gecertificeerd tropisch hout te kiezen, stimuleert men ook nog eens duurzaam beheer. Onze waardevolle bossen wereldwijd worden hierdoor beschermd. Onder meer tegen ontbossing voor andere lucratieve doeleinden (sojaplantages).

In het assortiment van Van den Berg Hardhout vindt u verschillende tropische hardhoutsoorten met een FSC®-keurmerk. Al deze houtsoorten zijn van nature duurzaam (duurzaamheidsklasse 1-2) en sterk. Door de gunstige eigenschappen is hardhout uitermate geschikt voor toepassingen in de buitenruimte. Het merendeel van ons hardhout zien we terug als vlonder, brug of damwand. In tegenstelling tot thermisch gemodificeerd hout is tropisch hardhout wél geschikt als constructiehout. Bent u op zoek naar duurzaam hout voor constructieve toepassingen? Wij adviseren u graag!