De betekenis van de duurzaamheidscertificaten FSC® en PEFC

FSC® en PEFC zijn de twee bekendste keurmerken op het gebied van hout. U kunt de labels tegenkomen op uiteenlopende producten met hout als grondstof, waaronder drukwerk en bouwhout. Beide keurmerken hebben hetzelfde doel voor ogen: 100% duurzaam bosbeheer. Ondanks de identieke doelstelling verschillen de certificeringssystemen wel degelijk van elkaar. Van den Berg Hardhout neemt de verschillen en overeenkomsten tussen het FSC®- en het PEFC-keurmerk onder de loep. Zo kan u straks een weloverwogen keuze maken bij de aankoop van hout afkomstig uit duurzaam bosbeheer.

Waarom kiezen voor FSC®- of PEFC- gecertificeerd hout

Ontbossing zorgt op jaarbasis voor 15% van de wereldwijde CO2-uitstoot en speelt dus een grote rol in de klimaatverandering (bron: FSC®). Omgekeerd zijn goed beheerde bossen in staat grote hoeveelheden CO₂ op te nemen en vast te leggen. In één hectare bos is gemiddeld gezien 200 tot 300 ton CO₂ opgeslagen. Niet gek dus dat bomen ook wel de ‘longen van de aarde’ worden genoemd. Willen we een goed leefklimaat behouden, dan moeten we zuinig zijn op onze bossen. Daarnaast zijn bossen een belangrijke bron van biodiversiteit. Ruim 80% van alle biodiversiteit op het land (dieren, planten, schimmels en bacteriën) is te vinden in de bossen. Het Amazonegebied geldt als een van de meest omvangrijke leefgebieden van planten- en diersoorten.

Door te kiezen voor FSC®- of PEFC- gecertificeerd hout, wordt grootschalige vernietiging van bos een halt toegeroepen. Koopt u hout met een FSC® of PEFC label? Dan biedt dit de garantie dat het hout afkomstig is uit goed beheerde bossen. Bij verantwoord bosbeheer worden bomen verspreid en selectief gekapt. Daarbij wordt er tijdens de kap en transport zo min mogelijk bos beschadigd met het oog op behoud van biodiversiteit. Wist u dat er in een duurzaam beheerd bos per hectare maar drie tot vijf bomen worden gekapt? Vervolgens wordt dit bosperceel maar liefst 25 jaar met rust gelaten. Op deze manier raken de bossen niet uitgeput. In dit artikel leest u meer over de functies van een beschermd bos.

Vijf redenen om voor gecertificeerd hout te kiezen:

1. Gaat grootschalige ontbossing tegen;
2. Aandacht voor het sociale en economische welzijn van de bevolking;
3. Stimuleert bedrijven die verantwoord ondernemen;
4. Beschermen van de biodiversiteit in bossen;
5. Als biobased materiaal is hout makkelijker te recyclen dan andere bouwmaterialen.

FSC® en PEFC: keurmerken voor duurzaam bosbeheer

De wereldwijd erkende keurmerken FSC® en PEFC geven de garantie dat het hout afkomstig is uit goed beheerde bossen. De keurmerken zeggen niets over de kwaliteit van het hout. Hout met een FSC® of PEFC label is dus niet per definitie van een hogere kwaliteit dan hout zonder dit label. Van den Berg Hardhout vertelt u graag meer over de benadering van de twee duurzaamheidscertificaten om te zien waar de verschillen en overeenkomsten liggen.

Het FSC®-keurmerk

Het FSC®-keurmerk is wereldwijd het bekendste keurmerk voor verantwoord bosbeheer. In totaal heeft FSC® bijna 220 miljoen hectare gecertificeerd bos-oppervlak. De internationale organisatie Forest Stewardship Council (FSC) zet zich al sinds 1992 in voor voor het behoud van bossen en verantwoord bosbeheer wereldwijd. Verantwoord bosbeheer omvat meer dan de houtkap alleen. Zo ziet FSC® ook streng toe op het sociale en economische welzijn van bosarbeiders en lokale gemeenschappen. Kinderarbeid of slechte werkomstandigheden zijn een absolute no-go voor certificaathouders. FSC kent 10 richtlijnen welke zij de FSC principes noemen. Deze standaarden zijn voor elk land gelijk. In deze 10 principes is tevens ook veel aandacht voor biodiversiteit en unieke ecosystemen.

Het FSC®-label kent drie varianten: 100%, Mix en Recycled. De samenstelling van het product bepaalt welk label gebruikt mag worden. Het FSC® Mix label wordt toegekend aan producten wanneer minimaal 70% van het hout of de vezels afkomstig zijn uit FSC®-gecertificeerd bossen. Het overige deel bestaat uit gerecycled materiaal en/of uit hout(en vezels) uit FSC® gecontroleerde bronnen. Om hergebruik van hout te promoten heeft Forest Stewardship Council het Recycled logo geïntroduceerd. Dit label geeft aan dat een product 100% uit gerecycleerd hout of gerecycleerde vezels is gemaakt.

Download hier een overzichtelijke PDF over het FSC®-systeem

Hoe bedrijven een FSC®-certificaat verkrijgen

Wie zijn hout als FSC®-gecertificeerd hout wil verkopen, moet aan strenge eisen voldoen die in lijn zijn met de 10 FSC principes. Een boseigenaar die gecertificeerd wil worden, moet zelf aantonen dat hij aan de standaarden van FSC® voldoet. Dit wordt ook wel een ‘top-down’ benadering genoemd. Boseigenaren kunnen vervolgens kiezen voor een individuele certificering of groepscertificering. Dit laatst genoemde systeem verenigt een aantal bosbeheerders die als groep gecertificeerd worden.

Ieder jaar wordt door een onafhankelijke certificeerder gecontroleerd of in het bos volgens de FSC®-principes is gewerkt. De certificering wordt dus niet door FSC® zelf gedaan. Het bedrijf Accreditation Services International (ASI) houdt toezicht op de certificeerders om ervoor te zorgen dat zij het proces goed uitvoeren.

Het is goed om te weten dat FSC®-gecertificeerde bedrijven alsnog niet-gecertificeerde (hout)producten kunnen aanbieden. Zeker weten of u FSC®-gecertificeerd hout heeft gekocht? Bekijk dan de aanwezigheid van een FSC-claim op de factuur.

Het PEFC-keurmerk

PEFC® (Programme for the Endorsement of Forest Certification) is het snelst groeiende onafhankelijke keurmerk voor duurzaam bosbeheer. Het keurmerk wordt internationaal erkend en houdt net als FSC® rekening met economische, sociale en milieuaspecten. Momenteel heeft PEFC® meer dan 300 miljoen hectare gecertificeerd bos-oppervlak en worden zij ondersteund door vertegenwoordigers van ruim 15 miljoen boseigenaren. Het keurmerk is in 1999 ontstaan naar aanleiding van aangemerkte tekortkomingen van het FSC®-certificeringssysteem. Men was van mening dat het FSC-keurmerk minder goed aansloot aan bij kleine particuliere eigenaren van Europese bossen. Bovendien waren de kosten van certificering te hoog voor de kleine particuliere boseigenaren. Tegenwoordig is PEFC wereldwijd actief, ook in tropische bossen.

Het PEFC-label kent niet één, maar drie verschillende varianten. Deze zijn in grote lijnen vergelijkbaar met die van FSC®. Om het label PEFC-gecertificeerd te mogen gebruiken, moeten ten minste 70% van het gebruikte hout/papier uit PEFC gecertificeerd bos en/of gerecycled materiaal komen. Daarnaast heeft PEFC een speciaal label voor 100% gerecyclede materialen.

De werkwijze van PEFC

Ook PEFC hanteert strenge criteria voor het uitgeven van hun duurzaamheidscertificaat. Wel zijn de eisen bij PEFC iets minder streng in vergeleken met FSC®, met name op sociaal vlak. In dit document zijn de exacte eisen voor het “PEFC Chain of Custody” certificaat te vinden.

Het certificeren en de bijbehorende (jaarlijkse) controle van bedrijven wordt uitgevoerd door een onafhankelijke certificerende instelling. De certificering gebeurt op basis van ISO-normen. Bureaus die bij het IAF (International Accreditatiebureau) zijn aangesloten besluiten wie mag certificeren.

In tegenstelling tot FSC® werkt PEFC ‘’bottom-up’’. Dit is meteen een belangrijk verschil tussen de twee duurzaamheidscertificaten. Bij een bottom-up benadering worden de criteria en eisen voor duurzaam bosbeheer ontwikkeld door verschillende belangengroepen. Om het PEFC eisenpakket up-to-date te houden, vindt er elke vijf jaar een herziening plaats.

Het aandeel PEFC versus FSC® wereldwijd

Duurzaamheid is hot, ook bij Nederlandse groothandelsbedrijven. In 2020 was maar liefst 93,7 procent van al het geïmporteerde hout (naaldhout, hardhout en plaatmateriaal) gecertificeerd (Bron: CBS). Dat was tien jaar geleden wel anders. Toen lag het aandeel van gecertificeerd hout nog rond de 70%. Maar hoe is het gesteld met de verhouding tussen FSC®-gecertificeerd hout en PEFC-hout wereldwijd? Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bedroeg in 2020 het totale areaal aan bos met een FSC®-certificaat 221,6 miljoen hectare. Met 324,6 miljoen hectare is het aandeel van PEFC een stuk groter (zie afbeelding 1). Het is daarbij goed om te weten dat een areaal meerdere keurmerken kan hebben.

Hardhout met FSC®-label voert de boventoon

Ondanks het grotere aandeel van hout met PEFC-keurmerk, zijn maar weinig (tropische) hardhoutsoorten voorzien van deze certificering. Koopt u hardhout, dan is in de meeste gevallen een FSC®-keurmerk toegekend. En dat is niet zonder reden. Veel hardhout is afkomstig uit tropengebieden zoals Zuid-Amerika (Brazilië, Suriname, Frans Guyana). In het merendeel van deze landen zijn geen PEFC-bossen te vinden. FSC® gecertificeerde bossen zijn hier daarentegen wél volop vertegenwoordigd. Meer weten over de herkomst van loofhout en naaldhout? Lees dan ons artikel over hardhout en zachthout waarin het verschil tussen deze categorieën haarfijn wordt uitgelegd.

De keurmerken FSC® en PEFC samengevat

• FSC en PEFC zijn wereldwijd erkende keurmerken voor duurzaam bosbeheer;
• Beide keurmerken houden rekening met economische, sociale en milieuaspecten;
• Onafhankelijke partijen worden ingezet voor het certificeren van het bos en de handelsketen;
• FSC® heeft een top-down benadering waar PEFC werkt van eindgebruiker tot bos (bottom-up);
• Beide keurmerken hebben een speciaal label voor gerecycled hout en papier.

Ons hout is FSC®-gecertificeerd

Het assortiment van Van den Berg Hardhout beslaat voornamelijk FSC® gecertificeerd hout. Met de verkoop van hardhout met FSC®-keurmerk dragen wij een steentje bij aan een mooiere wereld. Al in 1997 arriveerde bij ons de eerste partij FSC®-gecertificeerd hardhout. We zorgen ervoor dat de ecologische, sociale en economische functies van het bos op de lange termijn gewaarborgd blijven. En daar zijn we best een beetje trots op. Onze missie nemen we zeer serieus. Om deze reden bezoeken we regelmatig onze houtzagerijen in andere continenten. We willen zeker zijn van een duurzaam product. Daarbij tellen alle schakels van de keten.

Van den Berg Hardhout heeft een uitgebreid assortiment aan duurzame hardhoutsoorten. Van populaire houtsoorten als Cumaru tot minder bekende variëteiten zoals Timborana en Jutai. Hardhout is enorm veelzijdig en kan voor uiteenlopende toepassingen worden gebruikt. Ons hardhout is terug te zien in terrassen, straatmeubilair, de waterbouw en als gevelbekleding. Wij adviseren u graag over alle hardhoutsoorten die voor uw project in aanmerking komen.