Lokaal hout: niet per definitie een duurzamere keuze

Wilt u als architect of bouwbedrijf duurzaam ondernemen, dan lijkt de keuze voor tropisch hout niet altijd logisch. Binnen Europa zijn talrijke mooie houtsoorten te vinden. Zelfs in Nederland groeien tientallen loof- en naaldbomen. Toch is lokaal hout niet per definitie beter voor het milieu dan de ‘exotische’ variant. Van den Berg Hardhout legt graag uit waarom Bangkirai uit Zuidoost-Azië of Itaúba uit het Amazonegebied toch een duurzaam materiaal kan zijn voor uw project.

Welke houtsoorten groeien er in Nederland?

Ook in Nederland groeien diverse houtsoorten die zo hun kwaliteiten hebben. Volgens Stichting Probos heeft Nederland circa 373.480 hectare bos, welke gebruikt wordt voor verschillende doeleinden. Al dit bosoppervlak is goed voor de productie van zo’n 3,3 miljoen m³ hout per jaar. In de Nederlandse bossen groeien zowel naaldbomen als loofbomen. De meest voorkomende inlandse houtsoorten zijn de grove den, eik, beuk, berk en lariks. In de meest recente nationale bosinventarisatie (uitgevoerd in de periode 2017-2022) is de exacte verdeling van de boomsoorten in Nederland te zien.

Momenteel zijn loofbomen zoals populieren, beuken, wilgen en de esdoorn het best vertegenwoordigd in de Nederlandse bossen. Loofbomen komen vooral voor in gebieden met duidelijke seizoenswisselingen en zonder extreme temperaturen. Nederland en Scandinavië zijn hier goede voorbeelden van. Niet alleen ons klimaat valt bij loofbomen in de smaak, ook onze grond. Ongeveer de helft van de Nederlandse gronden is ontstaan uit rivierklei, zeeklei en laag gelegen venen. Gronden met een hoge chemische vruchtbaarheid en een groot vochthoudend vermogen waar vrijwel alle loofhoutsoorten goed bij gedijen.

Naaldbomen daarentegen groeien vaak op hogere hoogtes en zijn goed bestand tegen extremere weersomstigheden. De naaldbossen die je in Nederland tegenkomt, horen hier eigenlijk niet helemaal thuis. Ze zijn puur en alleen aangeplant voor de productie van hout.
In dit artikel leest u meer over de verschillen tussen loofhout (hardhout) en naaldhout (zachthout).

Er zijn dus zeker bosgebieden (met zowel naald-als loofhout) in ons land aanwezig. Toch kiezen we ervoor om hout uit andere continenten te halen. Hoe zit dat?

Lokaal hout versus tropisch hout

Bouwen met lokaal gewonnen hout lijkt volledig te passen in het plaatje van duurzaam ondernemen. De beperkte transportafstand zorgt voor een kleinere ecologische voetafdruk en daarbij is het materiaal 100% circulair. Is het wel nodig dat er hardhout uit de tropen naar Nederland gehaald wordt?

Het antwoord is ja. Hout van eigen bodem is zeker waardevol, maar er is niet voldoende beschikbaar om in onze vraag te voorzien. Slechts 5% van het hout dat we toepassen, komt uit Nederland. Ondanks het immense bosoppervlak (meer dan 373.000 hectare) dat ons land rijk is, zal het hout vooralsnog geïmporteerd moeten worden om aan onze behoeften te voldoen.

Hieronder bespreken we drie redenen om voor tropisch hardhout te kiezen.

Bescherming van kwetsbare bossen

De keuze voor gecertificeerd hout uit de tropen leidt tot bescherming van veel kwetsbare bossen. Beschermde bossen mogen immers niet gekapt worden voor soja-of olieplantages. Het bos blijft bos. Door op een verantwoorde manier hout te oogsten, krijgt het bos voldoende tijd om te herstellen én blijven unieke ecosystemen behouden. Op de lange termijn heeft een beschermd bos ook een positieve impact op het sociale en economische welzijn van de bosarbeiders en lokale gemeenschappen. Kortom; het gebruik van gecertificeerd tropisch hout is goed de natuur, mensen én het klimaat.

Langere levensduur dan lokaal hout

Gecertificeerd tropisch hout is een heel milieuvriendelijk materiaal dat de kwaliteiten van lokaal hout vaak overtreft. De natuurlijke levensduur van het hout is hier de voornaamste oorzaak van. Waar tropische houtsoorten over het algemeen ruim 35 tot 50 jaar meegaan, is de levensduur van lokaal hout een stuk korter. Nederlandse houtsoorten waaronder beuken en grenen krijgen om deze reden een zeer lage duurzaamheidsklasse (5) toebedeeld. In dit artikel vindt u meer uitleg over de verschillende duurzaamheidsklassen.

Het is mogelijk om de levensduur van hout te verlengen. Dit gebeurt middels thermische modificatie; een hittebehandeling waar geen chemicaliën aan te pas komen. Het nadeel van deze methode is dat de sterkte van het hout vermindert als direct gevolg van de hoge temperaturen.

Lokaal hout leent zich onvoldoende voor toepassingen in de openbare ruimte of grond- weg en waterbouw.

De van nature korte levensduur maakt lokaal hout onvoldoende geschikt voor toepassingen in de buitenruimte. Zoekt u hoogwaardig hout voor de bouw van een brug of terras? Dan is hardhout uit de tropen vooralsnog de beste keuze.

Kleinere milieu-impact per kilometer

Lokaal hout hoeft niet ver te reizen om op zijn bestemming te komen. Ook regionaal hout (uit Europa) legt geen duizenden kilometers af voordat het hier toegepast wordt in gevels en steigers. Er zijn minder lange transportafstanden nodig wat leidt tot een kleinere CO2 uitstoot. Toch is de milieuschade van transport van tropisch hout niet zo groot als we vaak denken. Waar lokaal of regionaal hout per vrachtwagen van A naar B vervoerd wordt, gebeurt het transport van tropisch hout per schip. De oversteek van Nederland naar Afrika of Azië over land is immers niet mogelijk. Door de grote omvang kan een schip meer hout vervoeren dan een enkele vrachtwagen. Wie de vergelijking maakt tussen een schip met duizenden containers hout aan boord en een vrachtwagen, zal tot de conclusie komen dat milieu-impact per kilometer aanzienlijk lager ligt bij vervoer per schip.

Daarbij is transport slechts een klein onderdeel van de totale milieu-impact. Mark Kemna van FSC Nederland stelt dat een kuub FSC-hout uit Kameroen wat betreft transport hetzelfde aan CO2 uitstoot als een kuub hout uit Zweden. Dit is te lezen in een interview van Heijmans. Tevens zorgt verantwoord bosbeheer dat het bossysteem intact blijft en dat CO2-opslag continueert. Bij het toepassen van gecertificeerd hout blijft de door de boom opgenomen CO2 ook grotendeels vastgelegd in het product of het gebouw gedurende de gebruiksduur. Kortom; voor het totaalplaatje dient men verder te kijken dan alleen de CO2-emissie.

35+ tropische hardhoutsoorten

Wij voeren een uitgebreid assortiment aan FSC® gecertificeerde houtsoorten. Het hout is afkomstig uit tropische gebieden zoals Brazilië, Suriname en Guyana. Door uw hardhout bij onze groothandel te bestellen, draagt u bij aan een mooiere wereld. De tropische houtsoorten in ons assortiment zijn geschikt voor zeer uiteenlopende toepassingen voor binnen en buiten. Advies nodig? Ons team helpt u graag bij het maken van de juiste keuze. Naast ons assortiment nieuw hout heeft Van den Berg Hardhout ook gerecycled hout. Hout met een verleden, volledig opgeknapt en klaar voor een nieuwe functie. Bekijk hier ons huidige aanbod herbruikbaar hout.