Mythes rondom houtbouw
Sinds de 20e eeuw is bouwen met hout in Nederland niet meer gangbaar. Men vertrouwt steeds vaker op fossiele bouwmaterialen zoals metaal, beton en kunststof. Dit komt deels door de vele misvattingen over het bouwen met hout. Het recent gepubliceerde rapport 'Discussing Timber Myths' van het AMS Institute behandelt 12 mythes rondom houtbouw en weet elke misvatting te weerleggen. Van den Berg Hardhout neemt een aantal ‘houtbouwmythes’ uit het rapport in het kort met u door.
Houtbouwmythes ontkracht
Het recent gepubliceerde rapport 'Discussing Timber Myths' van het AMS Institute behandelt 12 veelgehoorde misvattingen over hout in de bouw - variërend van de duurzaamheid en veiligheid van hout tot het feit dat hout duurder is dan traditionele materialen - en weerlegt elke mythe met het meest recente wetenschappelijk onderzoek en economische analyses. Toonaangevende experts op het gebied van houtbouw en bosbouw zoals TU Delft, Wageningen University & Research zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van het rapport. Houtbouw biedt veel voordelen op het gebied van gezondheid, circulariteit én klimaat. Het tackelen van de hardnekkige misvattingen zien wij bij Van den Berg Hardhout dan ook als een belangrijke daad.
Onlangs lanceerde FSC Nederland nog een campagne in strijd tegen de misvattingen over het gebruik van (tropisch) hout. Op het platform hierhoutdaarbos geeft de organisatie een bondig antwoord op veelgestelde vragen over tropisch hardhout met betrekking tot het klimaat, certificering en milieu-impact. Daarnaast zijn op hierhoutdaarbos.nl handige tools te vinden, waaronder een Impact Calculator. Ons advies: neem zeker eens een kijkje!
Mythe #1: Houten gebouwen zijn niet zo sterk en onveilig
Het hout dat voor houtskeletbouw wordt ingezet, heeft uitstekende constructieve eigenschappen. Sterker nog, door het lichte gewicht in combinatie met de relatief hoge sterkte, is hout één van de meest efficiënte bouwmaterialen ter wereld. Het lichte gewicht en de elastische structuren maken dat houten gebouwen tevens weerbaarder zijn voor aardbevingen. In aardbevingsgevoelige gebieden geniet houtbouw dan ook de voorkeur.
Hout is dusdanig sterk, dat dit materiaal zich ook leent voor hoogbouw. De Mjøstårnet in Noorwegen is hier hét bewijs van. Met een imposante 85,4 meter en achttien verdiepingen is dit momenteel het hoogste houten gebouw ter wereld.
Mythe #2: Een woning van hout gaat minder lang mee
Gebouwen met een houtskelet hebben een levensduur van meer dan 100 jaar, mits goed gebouwd en ontworpen. Zolang de houtconstructie droog blijft, kan het oneindig lang meegaan. Dit geldt ook voor hout dat gebruikt wordt aan de buitenkant van een gebouw, zoals gevelbekleding of kozijnen. Belangrijk is wel dat men de juiste houtsoort kiest. De ene houtsoort leent zich immers beter voor buitentoepassingen dan de ander.
Mythe 3#: Hout is niet brandveilig
Wellicht één van de hardnekkigste fabels is dat houtbouw brandgevaarlijk is. Dit is een misverstand. Het massieve hout dat bij houtskeletbouw wordt gebruikt, ontvlamt niet makkelijk. Gooi maar eens een massief blok hout in de openhaard. Het gaat even smeulen en dooft dan weer. Een andere, gunstige eigenschap is dat een massief houtskelet zich voorspelbaar gedraagt in het geval van brand. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld stalen constructies die opeens kunnen bezwijken. De buitenste laag van het hout zal verkolen, terwijl de binnenste lagen beschermd blijven. Hierdoor blijft de constructieve capaciteit behouden.
Mythe 4#: Houten gebouwen hebben een slechte akoestiek
Houten gebouwen hebben niet per definitie een slechte akoestiek, wel vraagt een houten constructiewijze om extra aandacht. Door het lichte gewicht is een houtconstructie minder goed in het absorberen van geluid en trillingen in vergelijking met zware bouwmaterialen. Met name zachte contactgeluiden kunnen een uitdaging zijn, in gebouwen met meerdere verdiepingen in het bijzonder. Maar met goede ontwerpmaatregelen kan men de akoestische eisen wel degelijk tegemoetkomen.
Mythe 5#: Een houten gebouwen lijkt sterk op een blokhut
Een gebouw dat volledig uit hout bestaat, associeert men al snel met een blokhut. Een blokhut is leuk als verblijfplaats op vakantie in het bos of in de bergen, maar niet om écht in te wonen. De ‘overkill’ aan hout vindt men over het algemeen niet aantrekkelijk. Maar wat blijkt? Hout is architectonisch gezien net zo veelzijdig als elk ander materiaal. Allerlei vormen zijn mogelijk. Een gebouw met een volledig houten casco, kan alsnog lijken op een ‘gewoon’ beton gebouw.
Mythe 6#: Houtproductie is niet milieuvriendelijk
Voorafgaand aan de daadwerkelijke toepassing van het hout, heeft een heel traject plaatsgevonden. Zo is het hout eerst geoogst, bewerkt en getransporteerd over land of water. Bij al deze processen komt CO2 vrij. Daar staat tegenover dat de hoeveelheid CO2 die in het hout wordt ‘opgeslagen’ ruim vijf tot tien keer zoveel is. Biobased materialen zoals hout nemen CO2 op en houden de koolstof (C) voor een langdurige periode vast. Iets wat niet het geval is bij reguliere bouwmaterialen zoals beton en kunststof. Op deze manier levert hout een positieve bijdrage aan de reductie van emissies. In dit artikel leest u meer over koolstofvastlegging in bossen.
Mythe #7: Houtbouw draagt bij aan ontbossing
De belangrijkste oorzaak van ontbossing is grootschalige soja- en palmolieteelt. Jaarlijks worden miljoenen hectare aan bos en andere natuurgebieden vernietigd om plaats te maken voor nieuwe plantages. Daarnaast verdwijnen bossen voor mijnbouw, de aanleg van wegen en weiland voor vee. Het gebruik van (tropisch) hardhout als aanjager voor ontbossing is dus onjuist. Is er sprake van verantwoord bosbeheer? Dan krijgt het bos status en waarde mee zodat het bos gewoon bos blijft. Het wordt voor de lokale bevolking in dit geval minder aantrekkelijk om de bomen te kappen om plaats te maken voor monoplantages. Door het kopen van gecertificeerd tropisch hardhout, kan men de bossen beschermen.
Mythe #8: Er is onvoldoende hout beschikbaar
Hout schaars? Welnee! Er groeit voldoende hout in de Europese bossen om op grote schaal met hout te bouwen. In 2020 had de EU een naar schatting 159 miljoen hectare bos. En dit aantal stijgt gestaag door. Er groeit jaarlijks zo’n 800 Mm3 hout bij in de Europese bossen, terwijl er slechts 550 Mm3 wordt geoogst. Het is goed om in het achterhoofd te houden dat dit volume niet direct beschikbaar is. Middels verantwoord bosbeheer en het stimuleren van hergebruik kunnen we er samen voor zorgen dat onze bossen blijven groeien.
Kortom; vanwege vooroordelen over milieuvriendelijkheid, veiligheid en de kwaliteit, is men vaak huiverig om te bouwen met hout. Het rapport laat echter zien dat de hardnekkige misvattingen weerlegd kunnen worden. Met het oog op de wereldwijde opwarming van de aarde en de vele (klimaat)voordelen die houtbouw te bieden heeft, zullen we echt een omslag moeten maken.
Bekijk hier het volledige rapport 'Discussing Timber Myths' van het AMS Institute.
Draag bij aan een mooiere wereld, koop gecertificeerd hout voor uw project
Van den Berg Hardhout heeft een breed aanbod van FSC® gecertificeerd hardhout in huis. Hardhout is enorm veelzijdig en kan voor uiteenlopende toepassingen worden gebruikt. Ons hardhout is terug te zien in terrassen, straatmeubilair, de waterbouw en als gevelbekleding. We geven u graag advies om tot het beste eindresultaat te komen. Onze experts weten precies welke houtsoort over de gewenste eigenschappen beschikt. Helemaal fijn: al ons hout is direct uit voorraad leverbaar!
